Dig it Up: A Reconsideration of Old Excavations at the Urban Center of Shahdad
Dig it Up: A Reconsideration of Old Excavations at the Urban Center of Shahdad

Nasir Eskandari

دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 23-45

چکیده
  Shahdad is an important Bronze Age city on the western edge of the Dasht-e Lut in Iran. Previous investigations at the site, with its burials containing rich and sophisticated artifacts, fully justified its definition as an advanced early urban center. After half a century of Shahdad excavations, it is time to have a new look at Shahdad and its finds in light ...  بیشتر
شناسایی مواد باقیمانده در عطردان های شیشه ای از دورة اشکانی تا سده‌های نخست دورة اسلامی به روش کروماتوگرافی گازی کوپل شده با طیف سنج جرمی(GC-MS)
شناسایی مواد باقیمانده در عطردان های شیشه ای از دورة اشکانی تا سده‌های نخست دورة اسلامی به روش کروماتوگرافی گازی کوپل شده با طیف سنج جرمی(GC-MS)

نفیسه حسینیان یگانه؛ آرمان شیشه گر؛ سید محمد امین امامی؛ صمد نژاد ابراهیمی

دوره 13، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 23-40

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.271372.142653

چکیده
  از دیرباز گیاهان و سایر مواد معطر در عطرسازی کاربرد داشته­ اند و در نتیجه ‌تولید عطردان نیز مورد توجه صنعتگران و هنرمندان بوده است. کاربرد گیاهان و سایر مواد معطر در عطرسازی‌ با گرفتن‌ روغن‌های عطرمایه‌ ...  بیشتر
واکاوی ایدئولوژی مرتبط با قدرت سلطنتی در نظامهای پادشاهی آشور نو و هخامنشی
واکاوی ایدئولوژی مرتبط با قدرت سلطنتی در نظامهای پادشاهی آشور نو و هخامنشی

بهمن فیروزمندی شیره جینی؛ علی اصغر سلحشور

دوره 14، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 23-52

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.332499.143059

چکیده
  یکی از ویژگی­ های بنیادین حکومت­ های باستان که در پیوند با قدرت قرار داشت، ایدئولوژی بود و حکومت­ های آشور نو و هخامنشی نیز از این قاعده مستثنی نبوده ­اند. اگر به مدارک و شواهد نوشتاری و تصویری بافت ...  بیشتر
قدیمی‌ترین مهر نوشته‌دار دوران اسلامی یا مهر نوشته‌دار یک حکمران سلجوقی!؟
قدیمی‌ترین مهر نوشته‌دار دوران اسلامی یا مهر نوشته‌دار یک حکمران سلجوقی!؟

محرم باستانی؛ نعمت اله علی محمدی

دوره 12، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 25-39

https://doi.org/10.22059/jarcs.2020.277611.142694

چکیده
  ُهرها از جمله اشیا باارزشی هستند که سابقه بسیار طولانی دارند. بنا بر شواهد باستان­شناسی قدمت این شیئی به هزاره ششم قبل از میلاد بازمی‌گردد. چنانکه اسناد و مدارک شهادت می­دهند، این شیئی در طول ادوار ...  بیشتر
پژوهشی در گاهنگاری و کارکرد قلعه گِلی کاج قم
پژوهشی در گاهنگاری و کارکرد قلعه گِلی کاج قم

رسول احمدی؛ رضا مهرآفرین؛ سید رسول موسوی حاجی

دوره 13، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 25-46

https://doi.org/10.22059/jarcs.2020.240953.142471

چکیده
  محوطه قلعه­ گِلی کاج، واقع در 50 کیلومتری شمال­ شرقی شهر قم، با حدود هفت هکتار وسعت، یکی از مهم‌ترین استقرارهای دوران تاریخی منطقه قم محسوب می­ شود. این محوطه که متشکل از دو بخش قلعه­ ی مرکزی و بقایای ...  بیشتر
گزارش بررسی غارها و پناهگاه‌های صخره‌ای شهرستان سنقر، استان کرمانشاه
 (مرداد ماه 1388 )
گزارش بررسی غارها و پناهگاه‌های صخره‌ای شهرستان سنقر، استان کرمانشاه (مرداد ماه 1388 )

امیر بشکنی؛ مژگان جایز؛ مریم دهقان؛ مانا جامی الاحمدی؛ یدالله حیدری

دوره 4، شماره 1 ، شهریور 1391، ، صفحه 33-58

https://doi.org/10.22059/jarcs.2012.35375

چکیده
  چکیده در بررسی شهرستان سنقر، 32 غار و پناهگاه صخره‌ای شناسایی شد که از این میان، 13 عدد از آن‌ها دارای پراکندگی مواد فرهنگی بر سطح و دامنه جلوی دهانه بودند. اگر چه هدف این بررسی شناسایی محوطه‌های ...  بیشتر
تحلیل معماری بندر باستانی سیراف در بخش ساحلی با تکیه بر مطالعات باستان‌شناسی زیر آب
تحلیل معماری بندر باستانی سیراف در بخش ساحلی با تکیه بر مطالعات باستان‌شناسی زیر آب

حسین توفیقیان

دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1393، ، صفحه 38-21

https://doi.org/10.22059/jarcs.2014.52671

چکیده
  برخی از محققین بر این باورند که به­ دلیل وقوع زلزلۀ شدید و سونامی در قرن چهارم هجری، بخش بزرگی از سیراف به درون آب واژگون شده است. با توجه به شواهد و مدارک موجود و بررسی صورت گرفته در سواحل و آب‌های پیرامون ...  بیشتر
استراتژی نظامی در امپراتوری ساسانی
استراتژی نظامی در امپراتوری ساسانی

احسان خونساری نژاد؛ سید مهدی موسوی کوهپر؛ سرور خراشادی

دوره 13، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 45-42

https://doi.org/10.22059/jarcs.2020.303502.142882

چکیده
  بحث در ارتباط با برنامه­ ریزی، اجرای صحیح و کارآمدی استراتژی­ های یک حکومت، همچون تعریف واژۀ استراتژی کار بسیار دشواری است. داشتن قوای نظامی نیرومند و بهره‌مندی از انواع جنگ‌افزارهای کارآمد و روزآمد، ...  بیشتر
تحلیل الگوهای استقراری محوطه‌های مس‌سنگی متأخر دشت همدان بر اساس توزیع رتبه- اندازه و مدل آنتروپی شانون
تحلیل الگوهای استقراری محوطه‌های مس‌سنگی متأخر دشت همدان بر اساس توزیع رتبه- اندازه و مدل آنتروپی شانون

بهزاد بلمکی؛ کمال‌الدین نیکنامی؛ محمدرضا سعیدی هرسینی

دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 29-45

https://doi.org/10.22059/jarcs.2015.56668

چکیده
  مطالعۀ دشت همدان، به عنوان یکی از نواحی مهم در بین دو منطقة زاگرس مرکزی و شمال مرکزی فلات ایران و نقش آن در شکل­دهی روند پیچیده­سازی‌های اجتماعی و اقتصادی دوران متأخر مس­سنگی، یکی از نیازهای تحقیقاتی ...  بیشتر
مقایسه سبکی گاهنگاری پیکرک‌های انسانی شهر سوخته با فرهنگ‌های همجوار در دوره مفرغ
مقایسه سبکی گاهنگاری پیکرک‌های انسانی شهر سوخته با فرهنگ‌های همجوار در دوره مفرغ

مهین جهانجش؛ روح الله شیرازی؛ مجتبی خوارزمی؛ زینب افضلی

دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، ، صفحه 29-46

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.68515

چکیده
  در شهر سوخته، پیکرک­ها یکی از مواد و اشیای فراوانی هستند که نشان‌دهنده‌ی بخشی از هنر و وضعیت کلی جامعه آن زمان بوده­اند. بررسی انواع پیکرک­های انسانی شهرسوخته در دوره مفرغ نشان می­دهد که نظیر ...  بیشتر
نگاهی به فرایندهای دگرگونی
نگاهی به فرایندهای دگرگونی

محسن دانا

دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 31-48

https://doi.org/10.22059/jarcs.2013.35941

چکیده
  فرایندهای دگرگونی دربارة برهم‌کنش دست‌افزارها و ساختار‌ها با محیط، اعمّ از طبیعی و فرهنگی بحث می‌کند. فرایندی که طی آن، از چگونگی شکل‌گیری تپه یا محوطه تا آن‌چه امروز به‌چشم می‌آید، ...  بیشتر
گونه‌شناسی و معرفی سفال های عصر آهن کورگان های جعفرآباد خداآفرین (فصل اوّل کاوش)
گونه‌شناسی و معرفی سفال های عصر آهن کورگان های جعفرآباد خداآفرین (فصل اوّل کاوش)

فرشید ایروانی قدیم؛ سلیمان ممی زاده گیگلو

دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 33-50

https://doi.org/10.22059/jarcs.2013.32118

چکیده
  مقاله حاضر، پژوهشی در باب طبقه­بندی و مطالعه سفال­های بدست آمده از حفریات علمی کورگان­های جعفرآباد  می­باشد. کورگان­ها از جمله تدفین­هایی هستند که در ایران ناشناخته مانده­اند و کمتر مورد ...  بیشتر
تجزیه و تحلیل دی ‌ان‌ ای باستانی (aDNA) استخوان بزهای اهلی دورۀ نوسنگی دشت‌های کاشان و قزوین
تجزیه و تحلیل دی ‌ان‌ ای باستانی (aDNA) استخوان بزهای اهلی دورۀ نوسنگی دشت‌های کاشان و قزوین

جواد حسین زاده ساداتی؛ حسن فاضلی نشلی؛ مصطفی منتظرظهوری؛ شهره زارع

دوره 7، شماره 2 ، دی 1394، ، صفحه 33-45

https://doi.org/10.22059/jarcs.2015.57746

چکیده
  ژنتیک­باستان­شناسی یکی از علوم میان­رشته­ایست که در چند سال اخیر نقش کلیدی در روشن شدن بسیاری از مسائل    باستان­شناسی، به­ویژه مسائل مرتبط با فرآیند اهلی­ شدن داشته است. از آنجایی ...  بیشتر
عصرمفرغ قدیم در شرق زاگرس مرکزی- ایران
عصرمفرغ قدیم در شرق زاگرس مرکزی- ایران

عباس مترجم؛ کمال الدین نیکنامی

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 35-54

چکیده
  یکی از مشخصه های فرهنگی شرق زاگرس مرکزی در هزاره سوم و دوره مفرغ قدیم گسترش زیستگاههای مربوط به فرهنگ یانیق در این ناحیه است. در بررسی میدانی 1387در دشتهای محدوده شرق زاگرس مرکزی واقع در حوضه الوند ما توانستیم ...  بیشتر
ساخت و سازمان فضایی شهرهای ایران در گذار از دورۀ ساسانی به دوران اسلامی
ساخت و سازمان فضایی شهرهای ایران در گذار از دورۀ ساسانی به دوران اسلامی

ستار خالدیان؛ حسن کریمیان؛ احمد پور احمد؛ حامد مظاهریان

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 35-51

https://doi.org/10.22059/jarcs.2017.61724

چکیده
  شهرهای کهن ایران، در کنار نقش ارزشمند فرهنگی، نشان­دهندۀ جریان زندگی مردمان هستند و هر یک از قسمت­ها و فضاهای آن، بخشی از ویژگی‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، اداری و مذهبی جامعه را نشان می­دهند. ...  بیشتر
بررسی آثار شیشه ای اشکانی کاخ شائور
بررسی آثار شیشه ای اشکانی کاخ شائور

مسلم جعفری زاده؛ آرمان شیشه گر

دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 35-54

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.71081

چکیده
  کاخ شائور در سمت غربی محوطه باستانی شوش و در مجاورت رود شائور قرار دارد. کاوش­های این محوطه از سال 1970 تا 1976 م توسط هیات فرانسوی به سرپرستی رمی بوشارلا و آدران لابروس با همکاری محمود کردوانی از ایران انجام ...  بیشتر
قلعه نهبندان: شواهدی از دورۀ اشکانی در شرق ایران
قلعه نهبندان: شواهدی از دورۀ اشکانی در شرق ایران

محسن دانا؛ علیرضا نصرآبادی؛ هادی شریفان

دوره 8، شماره 1 ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 37-56

https://doi.org/10.22059/jarcs.2016.59491

چکیده
  شرق ایران در این مقاله بین دو منطقة شمال شرق (تقریباً معادل با استان خراسان رضوی) و جنوب شرق (تقریباً برابر با    استان­های سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان) تعریف می­شود که تقریباً با استان ...  بیشتر
تبیین و گاهنگاری فرهنگ‌های هزاره‌ی اول ق.‌م در شهرستان نیر اردبیل
تبیین و گاهنگاری فرهنگ‌های هزاره‌ی اول ق.‌م در شهرستان نیر اردبیل

اکبر پورفرج

دوره 9، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 37-54

https://doi.org/10.22059/jarcs.2017.64004

چکیده
  این تحقیق بر اساس داده­های باستان­شناسی قلعه بوینی یوغون انجام شده است. در این قلعه، سه فصل کاوش از سال 1385  لغایت 1387 انجام گرفت و آثار ارزشمندی از دوره­ی مفرغ میانی تا دوره­ی صفویه کشف شد. در این ...  بیشتر
مکان‌یابی شهر زیز بر اساس منابع تاریخی و بررسی‌های باستان‌شناختی
مکان‌یابی شهر زیز بر اساس منابع تاریخی و بررسی‌های باستان‌شناختی

داوود پاکباز؛ جواد نیستانی؛ حسن کریمیان

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، ، صفحه 37-56

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.73098

چکیده
  یکی از شهر­هایی که جغرافیدانان و مورخان سده­ های اولیه و میانه­ ی اسلامی از آن یاد کرده‌اند و به توصیف آن پرداخته­ اند، شهر زیز است. زیز از شهر­های کوره­ ی ارّجان بود که در بخش شمال شرقی آن واقع ...  بیشتر
The creative millennia: highlighting transitional Neolithic (ca. 9800-8000 BC) in the central Zagros
The creative millennia: highlighting transitional Neolithic (ca. 9800-8000 BC) in the central Zagros

Hojjat Darabi

دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 37-58

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.343781.143122

چکیده
  The Central Zagros received pioneering research on the emergence of early agricultural and village life by R. Braidwood in 1959-60. However, later shifts in research toward the Levant put the Central Zagros in shadow for several decades until recently, when investigations have once again highlighted its key place in the Neolithization processes in West Asia. ...  بیشتر
جایگاه نذورات و پیشکش قربانی
جایگاه نذورات و پیشکش قربانی

آرمان شیشه‌گر

دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1388، ، صفحه 39-47

چکیده
  با پدید آمدن جوامع انسانی، نیاز روحی به ستودن خالق و نذر و پیشکش قربانی برای رسیدن به سلامتی و آرزوها باعث شد تا مکانهایی به شکل نیایشگاه با جایگاههایی ویژه برای پیشکش نذورات و قربانی در آنها، در میان ...  بیشتر
تغییر خط سیر تولید ریزتیغه‌ها از فراپارینه‌سنگی به نوسنگی در دشت ایذه، شمال شرق خوزستان
تغییر خط سیر تولید ریزتیغه‌ها از فراپارینه‌سنگی به نوسنگی در دشت ایذه، شمال شرق خوزستان

مژگان جایز

دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 39-57

https://doi.org/10.22059/jarcs.2014.50392

چکیده
  سازماندهی تولید دست‌ابزارهای سنگی یکی از مهم‌ترین جنبه‌های مطالعاتی مصنوعات سنگی است. فرایند کاهشی تولید مصنوعات مشخص می‌سازد که چگونه مواد اولیه از خلال مراحل کاهشی آماده‌سازی و منتقل شده‌اند. ...  بیشتر
طلوع و غروب یک پایتخت: شکل‌یابی، توسعه، اقتدار و اضمحلال شهر سلطانیه
طلوع و غروب یک پایتخت: شکل‌یابی، توسعه، اقتدار و اضمحلال شهر سلطانیه

همایون رضوان؛ حسن کریمیان

دوره 6، شماره 1 ، شهریور 1393، ، صفحه 39-54

https://doi.org/10.22059/jarcs.2014.52672

چکیده
  با وجود آن که ایلخانان (750-654 ﻫ.ق) مراغه و سپس تبریز را به پایتختی برگزیدند، اندیشۀ ایجاد شهری که نمادی از امپراتوری این صحرانوردان باشد آنها را به ساخت سلطانیه ترغیب نمود. طرح غازان­خان در ایجاد این پایتخت ...  بیشتر
تبیین فرهنگ‌های هزارۀ سوم پ.م حوضۀ رود کُر بر اساس کاوش تل گپ کناره، مرودشت
تبیین فرهنگ‌های هزارۀ سوم پ.م حوضۀ رود کُر بر اساس کاوش تل گپ کناره، مرودشت

مرتضی خانی‌پور؛ رضا نوروزی؛ رضا ناصری؛ سلمان خسروی؛ میلاد زراعت‌پیشه؛ حبیب عمادی

دوره 6، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 39-58

https://doi.org/10.22059/jarcs.2015.54171

چکیده
  حوضۀ رود کر با توجه به شرایط جغرافیایی و زیست‌محیطی از دورۀ پارینه‌سنگی میانی تاکنون همواره مورد سکونت قرار داشته است. از این میان، فرهنگ­های هزارۀ سوم پیش از میلاد که همزمان با دورۀ آغاز ایلامی و ...  بیشتر