دوره 16 (1402-1403)
دوره 15 (1402)
دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 1 (1388)
تعداد مقالات: 422
بازبینیِ سازه‌ای بنای موسوم به ارک علیشاه در تبریز: (ارزیابی انتقادیِ منطق حضور تاق در بزرگ‌ترین دهانه‌ی آجری جهان اسلام)
دوره 13، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 1-22
چکیده
بر اساس آنچه در نتایج پژوهشهای پیشین در زمینههای تاریخ معماری و باستانشناسی به چشم میخورد؛ بزرگ‌ترین تاق آجریِ جهان اسلام طیِ دورة ایلخانی (654-750 ه.ق)، در بقایای امروزیِ منسوب به علیشاه جیلانی ... بیشتر
بررسی پیوند اندیشه نگاره های وابسته به زنجیره نشانه های آوایی در خط آغاز-ایلامی
دوره 14، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 1-22
چکیده
نیمه دوم هزاره چهارم ق.م با پیچیده شدن جوامع برای ثبت بهتر فعالیتهای اقتصادی خط آغازایلامی در فلات ایران و آغازمیخی در بینالنهرین شکل گرفت. با توجه به شرایط سیاسی، اقلیمی و فرهنگی حاکم بر بخش ... بیشتر
Re-tracing Copper Metallurgy in the Shahdad Region (3rd Millennium BCE)
دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 1-17
چکیده
Shahdad is located on the western side of the Lut desert in the central Iranian Plateau. Shahdad has been a major focus of archaeological and archaeometallurgical research in the region due to extensive metallurgical activities documented at the site during the Bronze Age and for having the most abundant remains of copper metallurgy in southeastern Iran. The ... بیشتر
نقوش انسانی گچ‌بری‌های نویافته بیشاپور
دوره 14، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 1-20
چکیده
فعالیتهای باستانشناسی دو دهة اخیر در بیشاپور منجر به آشکار شدن سازه‌های معماری، گچ‌بری‌ها، مهرها و دیگر آثار از این محوطة ارزشمند شده است. این شهر که از نخستین شهرها و پایتخت‌های ساسانی است خود ... بیشتر
Continuity of Saljuq Architecture in Iran, the Friday Mosque of Firdaus
دوره 15، شماره 2 ، آذر 1402، ، صفحه 1-16
چکیده
This paper examines in detail the little-known Friday Mosque (masjid-i jāmi‘) of Firdaus, located southwest of the Khurasan, which has had a key role in developing Saljuq architecture in the area. The original scheme of the mosque was unclear. The lofty īwān and two flanking dome chambers on the west (qibla) side of the courtyard are the central core ... بیشتر
بررسی باستان شناسی بخش شاهیوندِ شهرستان چگنی، استان لرستان
دوره 16، شماره 1 ، بهمن 1402، ، صفحه 1-1
چکیده
شهرستان چگنی در نیمه غربی استان لرستان و در حدفاصل شهرستان‌های خرمآباد در شرق و کوهدشت در غرب قرار دارد. این شهرستان پیش از پژوهش حاضر دو فصل مورد بررسی و شناسایی قرار گرفته بود. در راستای تکمیل مطالعات ... بیشتر
پروژه باستان¬شناسی دشت مهران: زیستگاههای دوران روستانشینی
دوره 5، شماره 1 ، شهریور 1392، ، صفحه 11-30
چکیده
در فروردینماه سال 1389، بررسی باستانشناسی دشت مهران با هدف شناسایی و ثبت محوطههای پیشازتاریخی مشهود انجام شد. طی این بررسی تعداد 36 محوطة باستانی اعم از محوطة باز، پناهگاه صخرهای و تپه شناسایی ... بیشتر
بازشناسی جایگاه بندر باستانی مهروبان در خلیج فارس و گاهنگاری اولیه آن بر پایه کاوش باستان شناختی و مطالعات متون نوشتاری
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 13-31
چکیده
مدارک باستان شناختی در دوره اسلامی نشان از ارتباطات تجاری و رونق بازرگانی در خلیج فارس دارد. این ارتباطات بدون شک بر پایه ساختارهایی است که از دوره ساسانیان در منطقه وجود داشته است. یکی از مهم‌ترین بنادر ... بیشتر
بررسی نقش متغیرهای طبیعی در مکانگزینی محوطههای باستانی دورۀ روستانشینی مطالعۀ موردی: دشت زیبری در زاگرس مرکزی
دوره 7، شماره 2 ، دی 1394، ، صفحه 13-32
چکیده
پژوهش حاضر به قصد شناسایی پیوند منطقی بین موقعیت محوطههای دورۀ روستانشینی و عوامل محیطی در «دشت زیبری» تدوین شده است. برای انجام دادن این کار، ابتدا ویژگیهای محیطی مؤثر بر مکانگزینی ... بیشتر
بررسی تعدادی از اثرمهرهای حیوانی دوره‌ی آغازایلامی محوطهی سفالین پیشوا، استان تهران
دوره 9، شماره 2 ، دی 1396، ، صفحه 13-28
چکیده
یافته‌های فرهنگی بهدست آمده از کاوش محوطه سفالین باعث افزایش بانک اطلاعاتی باستانشناسی دوران آغاز‌تاریخی با تمرکز بر بعد نظارت اقتصادی، هنری، فرهنگی و آیینی این دوره بهویژه آغازایلامی شده است؛ ... بیشتر
شاخصه‌های فرهنگی شمال غرب ایران در دوره اشکانی (با نگاهی به یافته‌های فصل دوم کاوش در تپه کهنه پاسگاه تپه سی)
دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 15-43
چکیده
منطقة شمال‌غرب ایران در دورة اشکانی، بخشی از ایالت نیمه مختار آتروپاتن بوده است. این منطقه در دوران اشکانی در معرض تحوّلات و رخدادهای سیاسی ـ فرهنگی متعدّدی قرار گرفته است ولی با این وجود در مطالعه و ... بیشتر
ساختارشناسی سفال جلینکی متعلّق به دوران پارتی بر اساس مطالعات آرکئومتریک (باستان سنجی)
دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 15-34
چکیده
در این مقاله سفال جلینکی به عنوان یکی از انواع سفال‌های دورة اشکانی مورد مطالعه قرارگرفته است. مواد اولیّه و کیفیت فرآوری و شرایط پخت سفال، عواملی تأثیرگذار در استحکام و پایداری این ماده بوده است. استفاده ... بیشتر
مطالعۀ آماری سکههای نقره هخامنشی، اشکانی و ساسانی با استفاده از آنالیز عنصری به روش پیکسی
دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 17-28
چکیده
در این پژوهش 27 سکۀ نقرۀ هخامنشی، 62 سکۀ نقرۀ اشکانی، 66 سکۀ ساسانی آنالیز و بررسی شده است. سکههای نقرۀ هخامنشی و بیست سکۀ اشکانی متعلق به موزۀ ملی ایران، 46 سکه اشکانی متعلق به موزة تماشاگه پول و سکههای ... بیشتر
پژوهشی در آئین‌های تدفین دورۀ ساسانی در سواحل خلیج‌فارس
دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 17-34
چکیده
اغلب محققین بر این باورند که در دورۀ ساسانی، جسد مردگان در هوای آزاد رها می‌شد تا حیوانات و پرندگان آن را تجزیه کنند. پس از متلاشی‌شدن جسد، استخوان‌های باقی‌مانده را در فرورفتگی‌ها و طاقچه‌های ... بیشتر
The Settlement Pattern of the Ancient Sites of the Southeastern Sub-Basins of the Caspian Sea, from a Hydro Geomorphological Perspective
دوره 15، شماره 2 ، آذر 1402، ، صفحه 17-41
چکیده
The presence of water resources, particularly rivers, significantly influences site selection. Throughout history, settling near rivers has brought numerous advantages, but it has also posed certain risks. This study focuses on the sub-basins southeast of the Caspian Sea. Initially, we explore the connection between the layout of ancient settlements and the drainage ... بیشتر
مکان‌یابی جای‌نام سیماش شاهک‌نشین الیپی در خرمآباد و امکان یکی‌دانستن آن با سیماشکی عیلامی
دوره 9، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 19-35
چکیده
درنتیجهی کاوشهای سالهای اخیر محوطهی قلعهی فلکالافلاک خرمآباد، شواهدی از وجود دژی نمایان شد که بر پایهی مواد فرهنگی شاخصی همچون سفال «گونهی لرستان» و بقایای محدود معماری ... بیشتر
بازاندیشی سنگ نگاره ی ساسانی خان تختی؛ یادمان نبرد آذرآبادگان
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، ، صفحه 19-28
چکیده
نقش برجسته‌ی عهد ساسانی خانتختی در کوه پیرچاووش روستای خانتختی در نزدیکی شهر سلماس در استان آذربایجانغربی قرار دارد که دو سوار و دو پیاده را نمایش میدهد که پیادگان حلقههایی را از سواران ... بیشتر
نشانه هایی از یک نظام سازمان‌یافته عصر مفرغ، در شرق زاگرس مرکزی (دشت کنگاور)
دوره 11، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 19-34
چکیده
وضعیت باستانشناختی زاگرس مرکزی از مناطق پراهمیت در پیش‌ازتاریخ ایران و بینالنهرین نشان از نقش آن در تاریخ تطور فرهنگی روستانشینی و توسعه شهرها است. پژوهش حاضر حاصل مطالعه الگوی استقراری محوطههای ... بیشتر
تأملی بر مسئله شهر و شهرنشینی در دورة هخامنشی در فارس مرکزی
دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، ، صفحه 19-36
چکیده
مسئله شهر و شهرنشینی ازنظرگاه های گوناگون در هر یک از حوزه های انسان شناسی، جامعه شناسی و باستان شناسی قابل موشکافی است. این مقاله با تکیه‌بر یکی از این مبانی نظری مبنی بر ارتباط مستقیم ... بیشتر
Newly-dedicated Urartian inscription from Bastam by Rusa II
دوره 14، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 19-36
چکیده
The Urartians ruled over the shores of Lakes of Van, Sevan and Urmia from ca. the 9th to 7th centuries B.C. There are several stone and rock inscriptions remained in northwest of Iran. A new Urartian stone inscription is dedicated in Maku Office of Cultural Heritage of the province and is in Urmia Museum at the moment. It was discovered during a construction ... بیشتر
بررسی و مطالعة سنگ نگاره‌های نویافتة دشت توس
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1388، ، صفحه 21-44
چکیده
دشت حاصلخیز توس، واقع در میان دو رشته کوه هزارمسجد و بینالود به لحاظ دارا بودن شرایط زیست محیطی در طول هزاران سال اقوام مختلف را به سوی خود جذب کرده و از کهن‌ترین ایّام، بستر مناسبی را برای زیستن و تداوم ... بیشتر
تحلیل نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی محوطههای نوسنگی و مسوسنگ شهرستان اردل، چهارمحال و بختیاری
دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 21-37
چکیده
نیمة غربی استان چهارمحال و بختیاری (شهرستان اردل)، به سبب دارا بودن کوههای مرتفع، درههای عمیق و دشتهای میانکوهیِ کوچک و قرارگیری در مسیر کوچ عشایر، از گذشتههای دور تاکنون مورد توجه انسان ... بیشتر
بازنگری و تأملی در نقش برجستة محو شدة پادشاه ساسانی در نقش رستم 5
دوره 6، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 21-37
چکیده
نقش رستم مرودشت با هشت نقشبرجستة ساسانی، از مکان‌هایی است که مجموعة کاملی از یادمان‌های دورۀ ساسانی را شامل می‌شود. هفت نقش از هشت نقشبرجستة موجود، با توجه به سلامتی نسبی بارها بررسی شدهاند. ... بیشتر
اخلاق در باستانشناسی؛ تبیین، بررسی و نقد اخلاق در تئوری و عمل باستانشناسی ایران
دوره 8، شماره 1 ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 21-36
چکیده
انسان، اساساً موجودی اخلاقی است که در فرآیند زمان، جنبههای اخلاقی آن نمود پیدا کرده است. امروزه با جمعگرایی و فعالیتهای جمعی، خواست فطری آدمی به شکل دیگری در امور و فعالیتهای شغلی و حرفهای ... بیشتر
گونه شناسی معماری جوامع دام‌پرور کوچرو: مقیاسی برای مطالعات باستان‌مردم‌شناسی
دوره 10، شماره 1 ، تیر 1397، ، صفحه 21-40