TY - JOUR ID - 73118 TI - تحلیل نتایج کاوش‌های باستان شناسی معدن نمک چهرآباد JO - مطالعات باستان شناسی JA - JARCS LA - fa SN - 2251-9297 AU - عالی, ابوالفضل AU - اشتولنر, توماس AU - فیروزمندی شیره جین, بهمن AD - دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشگاه تهران AD - استاد گروه باستان شناسی، دانشگاه روهر بوخوم، آلمان AD - استاد گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تهران Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 11 IS - 2 SP - 191 EP - 210 KW - معدن نمک KW - معدن­ کاوی KW - لایه­ های معدن­ کاری KW - هخامنشی KW - ساسانی DO - 10.22059/jarcs.2019.73118 N2 - معدن نمک چهرآباد یکی از  معدود معادن نمک باستانی دنیا و تنها معدن نمک شناسایی شده در ایران است که شواهد و مدارکی از استخراج نمک در یک محدوده زمانی طولانی از حدود 500 پیش  از میلاد تا عصر معاصر را داراست. طبق پژوهش­ های میدانی انجام یافته تاکنون در محدوده کاوش شده کوه معدن، فعالیت ­های معدن­ کاوی در ادوار هخامنشی، ساسانی، میانی و متاخر اسلام به اثبات رسیده است. پس از کشفیات تصادفی سال 1372 و 1383، تا کنون چندین فصل کاوش و بررسی باستان ­شناسی در معدن و پیرامون آن انجام یافته است. پژوهش­ های باستان­ شناسی نتایج جالب توجهی از تکنیک­ ها، مراحل و ابزارهای استخراج نمک و ارتباط محوطه­ های پیرامون با معدن نمک را روشن ساخته است. حفر تونل­ های عمیق در داخل نهشته­ های صخره ­ای نمک در ابعاد و اندازه­ های مختلف با استفاده از ابزارهای متنوع استخراج در همه ادوار یاد شده با تفاوت در جزئیات بهره­ برداری، در ناحیه کاوش شده دیده می ­شود. فعالیت طولانی مدت استخراج نمک و ریزش چند دوره­ ای معدن، موجب شکل­ گیری لایه­ های مختلف آواری، استقرای، معدنی و فرسایشی در بخش ­های مختلف معدن نمک و پرشدگی بسیاری از تونل­ های آن شده است. بر اساس مستندات موجود، بیشتر بقایای انسانی مکشوفه، معدن­ کارانی غیر بومی از دوران هخامنشی و ساسانی بودند که در جریان ریزش چند دوره ­ای تونل­ های معدن کشته شده و بصورت طبیعی مومیایی شده ­اند. UR - https://jarcs.ut.ac.ir/article_73118.html L1 - https://jarcs.ut.ac.ir/article_73118_2f610334a5ac582ff178df5a19656f67.pdf ER -