%0 Journal Article %T تحلیل نقش مایه های جانوری بر روی سنجاق های مفرغی منسوب به هزارۀ‌ سوم پ.م در حوضۀ هلیل‌رود (مطالعه موردی) %J مطالعات باستان شناسی %I دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران %Z 2251-9297 %A موسوی, فهیمه %A بلمکی, بهزاد %A سعیدی هرسینی, محمدرضا %D 2022 %\ 02/20/2022 %V 13 %N 4 %P 261-282 %! تحلیل نقش مایه های جانوری بر روی سنجاق های مفرغی منسوب به هزارۀ‌ سوم پ.م در حوضۀ هلیل‌رود (مطالعه موردی) %K نقش مایه جانوری %K سنجاق های مفرغی %K هزارۀ سوم پ.م %K حوضۀ هلیل‌رود %R 10.22059/jarcs.2019.286038.142758 %X حوضه­ی هلیل‌رود از جمله مناطق باستانی شناخته‌شدۀ هزاره­ی سوم پ.م در جنوب‌شرق ایران است که از این حوضه در پی مطالعات باستان‌شناختی سال1380 تاکنون بیش از سیصد محوطه باستانی دوره‌های پیش از تاریخ تا دوران اسلامی شناسایی شده است. مهم­ترین آثار این منطقه کشفیاتی متعلق به هزاره­ی سوم پ.م است که قابل مقایسه با آثار باستانی تمدن­های بین‌النهرین، ایلام، آسیای میانه و دره سند است. مسئله اصلی این پژوهش شناخت تمدن هلیل­رود از طریق مطالعه نقش­مایه­های نمادین اشیایی با فرم سنجاق­های میله­ای است که از سراسر حوضه­ی هلیل­رود شناسایی شده است و در باغ موزۀ هرندی کرمان نگهداری می­شود، این اشیاء 155قطعه سنجاق میله­ای است که گروهی به صورت میله­هایی ساده و فاقد نقش و 24 قطعه آن دارای سر سنجاق مزیین به نقوش جانوری،گیاهی و هندسی است که هدف این پژوهش معرفی و شناخت سه قطعه از سنجاق­های مذکور است که به دلیل نقش رویارویی جانوران انتخاب و مورد بررسی واقع شده است. توصیف نقش جانوران در این سنجاق­ها به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است و نقش­مایه­های این سه شیء به عنوان یافته­های فرهنگی هنری حوضۀ هلیل‌رود در یک مطالعه تطبیقی با نقش­مایه­های محوطه­های شاخص هزارۀ سوم پ.م در جنوب شرق ایران، تمدن­های بین­النهرین و آسیای میانه مورد ارزیابی قرار گرفته است و از دیدگاه بررسی تاریخ هنر، با گردآوری اطلاعات به شیوۀ میدانی شامل مشاهده این آثار در موزه و عکاسی، طراحی، گونه شناسی نقش­مایه­ها و شناخت شیوه و سبک شکل­ها به مطالعة تطبیقی و مقایسه­ای این نقوش پرداخته شده است و در کنار روش میدانی با استفاده از اسناد و منابع مکتوب این تحلیل­ها تکمیل شده است و در نتیجه بررسی این سنجاق­ها مشخص شد که فرم سنجاق­ها با فرم بدن جانورانی مانند بزهای کوهی روی پاهای جلو ایستاده­ و به صورت نمادین در حال تغذیه درخت، عقاب­هایی با بال­های برافراشته، مارهایی با دهان باز و به حالت تهاجمی و شیرهایی نشسته در مقابل یکدیگر به حالت کاملاً قرینه اجرا شده است و همین حالت قرینه بودنشان در مقابل یکدیگر، رویاروی بودن آن­ها را القاء می­کند، بنابراین این نقش­ها از نظر رویاروی بودن جانوران و ویژگی­های محتوایی و احتمالاً اسطوره‌شناختی دسته‌بندی و مورد ارزیابی قرارگرفته‌اند، با توجه به مشاهده و مقایسه این نقوش می­توان اذعان داشت که این اشیاء نشان‌دهنده تأثیر بینش و آگاهی سازندگان این آثار و تعامل نظام­مند انسان با محیط‌زیست و فرهنگ رایج درگذشته است که از طریق اعتقادات، باورها و حس زیبایی‌شناسی هنرمند تولیدکننده خلق شده است و شباهت این نقوش به جانوران محوطه­های باستانی دیگر نشان از طبیعت مشترک این مناطق و تأثیر فرهنگی هنرمندان بر یکدیگر در خلق آثار هنری بوده است. %U https://jarcs.ut.ac.ir/article_86996_e5193aa259a72070319623154a014a41.pdf