%0 Journal Article %T واکاوی جنبه‌هایی از متالورژی باستانی دشت قزوین بر مبنای داده‌های فلزی مکشوفه از قبور عصر آهن‌II قبرستان سگزآباد %J مطالعات باستان شناسی %I دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران %Z 2251-9297 %A قدوسیان, طلحه %A صمدی, احد %A طلائی, حسن %D 2017 %\ 05/22/2017 %V 9 %N 1 %P 167-187 %! واکاوی جنبه‌هایی از متالورژی باستانی دشت قزوین بر مبنای داده‌های فلزی مکشوفه از قبور عصر آهن‌II قبرستان سگزآباد %K دشت قزوین %K قبرستان سگزآباد %K قبور عصر آهن %K متالورژی باستانی %K ریزساختار %R 10.22059/jarcs.2017.64011 %X متالورژی باستانی یکی از فرایندهای فرهنگی ا­ست که سـیر تحـول و پویایی آن در دشت قزوین از هزارۀ ششم پ.م با دستیابی به فنّاوری مس طبیعی چکش­کاری‌شده در تپه­زاغه آغاز شده، و با ذوب و ریخته­گری مس در تپه­قبرستان و آلیاژسازی و کشف آهن در تپه­ سگزآباد، تا نیمۀ هزارۀ اول پ.م تداوم‌ یافته است. پژوهش حاضر، گامی در جهت درک و تحلیل متالورژی باستانی دشت قزوین در عصر آهن­II است. در این راستا نمونه­های فلزی مکشوفه از قبور عصر آهن سگزآباد بر مبنای تحلیل­های متالورژیکی آنالیز و بررسی شدند؛ بدین منظور از روش ICP-MS برای شناسایی ترکیب شیمیایی و تحلیل منشأ نمونه­ها و همچنین از آزمون متالوگرافی و SEM-EDX برای شناسایی روش ساخت و آنالیز ریزساختاری آن‌ها استفاده شد. نتایج حاکی از کاربرد فلز پایه مسی با درصد بالای نیکل، کبالت، آهن و غیره است. این موضوع نشان از فرایندهای متالورژی کنترل نشده در ساخت   نمونه­ها دارد که پس از شکل‌دهی اولیه، چکش­کاری سرد، گرم و تاب‌کاری شده­اند. همچنین مشابهت عناصر کمیاب (کم­مقدار) موجود در ساختار شیمیایی نمونه­ها نشان‌دهندۀ منشأ مشترک اکثر آن‌هاست. اما نکته قابل‌تأمل، به­کارگیری دو فنّاوری فلزکاری با سطح متالورژی و منشأ کامل متفاوت در اواخـر هـزارۀ دوم و اوایـل هـزارۀ اول پ.م (آهـن­II) در دشـت قـزوین است. %U https://jarcs.ut.ac.ir/article_64011_d9fd338d712fce27f001bc543af78cd4.pdf