سید مهدی موسوی نیا
چکیده
شهرستان خمین در استان مرکزی و حد فاصل مرکز فلات ایران و زاگرس مرکزی واقع شده است. این موقعیت خاص جغرافیایی، خمین را به منطقهای گذرگاهی بین دو حوزۀ فرهنگی فوق تبدیل کرده است. عبور شاخهای از جاده ابریشم ...
بیشتر
شهرستان خمین در استان مرکزی و حد فاصل مرکز فلات ایران و زاگرس مرکزی واقع شده است. این موقعیت خاص جغرافیایی، خمین را به منطقهای گذرگاهی بین دو حوزۀ فرهنگی فوق تبدیل کرده است. عبور شاخهای از جاده ابریشم از شهرستان خمین، به همراه آثار و یادمانهایی از دو دورۀ اشکانی و ساسانی در داخل و پیرامون این شهرستان، همچون معبد خورهه، آتشکده آتشکوه، میل ملیون، سنگنوشتههای پهلوی درۀ غرقاب و ...، کمابیش بر نقش و جایگاه این شهرستان و اهمیت آن در سیر تاریخ فرهنگی ایران گواهی میدهد. با این وجود، اطلاعات خاصی از کم و کیف باستانشناسی این منطقه از ایران در دست نیست؛ لذا در نوشتۀ حاضر سعی میشود بر اساس دادههای باستانشناسی به دست آمده از دو فصل بررسی باستانشناسی این شهرستان، ضمن توصیف باستانشناسی منطقه در دورۀ ساسانی، الگوهای مؤثر در شکلگیری و پراکندگی محوطههای ساسانی منطقه شناسایی و بازسازی گردد. در این راستا با استفاده از نرم افزار GIS اطلاعات باستانشناسی ساسانی شهرستان خمین در بافت محیطی منطقه قرار میگیرد تا الگوهای محیطی مؤثر در شکلگیری و پراکندگی محوطهها شناسایی و بازسازی گردد. از متون تاریخی نیز در راستای درک بهتر این پراکندگیها استفاده گردیده است.
