علیرضا خسرو زاده
چکیده
هرچند ارتباط بین شرق و جنوب شرق عربستان با مناطق مختلف ایران پیش از دورهی ساسانی به خوبی دانسته نمیشود و مدارک نوشتاری اندکی از این دوره باقی مانده، اما شمار فراوان مدارک باستانشناختی ...
بیشتر
هرچند ارتباط بین شرق و جنوب شرق عربستان با مناطق مختلف ایران پیش از دورهی ساسانی به خوبی دانسته نمیشود و مدارک نوشتاری اندکی از این دوره باقی مانده، اما شمار فراوان مدارک باستانشناختی به دست آمده از این منطقه و شمار اندک مدارک نوشتاری باقی مانده نشان میدهد که این ناحیه در این دوره ارتباطات بسیار نزدیکی با ایران داشته و تحت کنترل قانونی و رسمی پارتیان بوده است.هدف اصلی این تحقیق مطالعهی مواد فرهنگی باستانشناختی به دست آمده از محوطههای اشکانی شرق و جنوب شرق عربستان است که این ارتباط نزدیک را ثابت میکنند. با مطالعهی این مواد دانش ما از برهم‌کنش‌های بین این منطقه و سواحل شمالی خلیج فارس در این دوران بیشتر میشود. سفال از جمله مهم‌ترین مواد فرهنگی است که ارتباط تنگاتنگ بین محوطههای سواحل جنوبی با سواحل شمالی خلیج فارس را نشان میدهد. سفال فراوانترین مدرکی است که ارتباط بین سواحل جنوبی خلیج فارس و مناطق مختلف ایران را در دورهی پارت و ساسانی نشان میدهد، به خصوص نمونههای شاخصی که مشابه آنها را به راحتی میتوان از ایران معرفی کرد. از جمله میتوان به سفال گونهی لعابدار، منقوش یک رنگ و دو رنگ، لوندو، پوست تخم مرغی، لوندو و سیاه خشن اشاره کرد. به غیر از سفال، مواد فرهنگی دیگری مانند سکه، اشیای فلزی، شیشه، پیکره و معماری و کتیبههای به خط آرامی که نشان دهندهی ارتباط نزدیک بین سواحل جنوبی و شمالی خلیج فارس است از شماری از محوطههای اشکانی شرق و جنوب شرق عربستان به دست آمده است.
