فهیمه شیخ شعاعی؛ سید مهدی موسوی کوهپر؛ حامد وحدتی نسب
دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 1-14
چکیده
پژوهش حاضر بر تعیین رژیم غذایی، با استفاده از آنالیز ایزوتوپهای پایدار کربن و نیتروژن تکیه دارد که از کلاژن دندان دوازده اسکلت انسانی از قبرستان عصر آهن محوطة باستانی گوهر تپه در شرق استان مازندران واقع ...
بیشتر
پژوهش حاضر بر تعیین رژیم غذایی، با استفاده از آنالیز ایزوتوپهای پایدار کربن و نیتروژن تکیه دارد که از کلاژن دندان دوازده اسکلت انسانی از قبرستان عصر آهن محوطة باستانی گوهر تپه در شرق استان مازندران واقع در ساحل جنوبی دریای خزر استخراج شده است. شواهد جغرافیایی و زمینشناسی نشان میدهد که محوطة گوهر تپه در دشتی رسوبی واقع شده است. از طرف دیگر کشف دادههای جانور باستانشناختی نظیر گونههای گوسفندی و شواهد گیاه باستانشناختی نظیر جو اهلی و نشانههای مربوط به فعالیتهای کشاورزی در این محوطه با استفاده از تیغهها، که 70% کل ابزار سنگی را تشکیل میدهند، بیانگر آن است که دامداری و کشاورزی جزء فعالیتهای اصلی ساکنان این محوطه بوده است. نتایج حاصل از آنالیز ایزوتوپ کربن13 و نیتروژن15 نیز استفاده از پستانداران خشکی در رژیم غذایی ساکنین این محوطه را تأیید میکند. تمرکز سطوح ایزوتوپ کربن13 در نمونههای مورد آزمایش که در حدود 2/20- در هزار تا 9/19- در هزار است، حکایت از آن دارد که هیچ نشانی از استفادة گیاهان C4 در رژیم غذایی مردم ساکن در این محوطه وجود ندارد، و مانند امروز گیاهان C3، به عنوان پوشش گیاهی غالب منطقه مورد استفاده قرار میگرفته است. نتایج سطوح ایزوتوپ نیتروژن15 در حدود 79/8 در هزار تا 3/11 در هزار است که وجود علفخواران خشکی (گونههای گوسفندسانان) و گیاهان C3 (گندم و جو) را در رژیم غذایی نشان میدهد. بنابراین، نتایج آنالیزهای ایزوتوپی برای محوطة گوهرتپه، رژیم غذایایی بر پایة اکوسیستمهای گیاهان C3 زمینی را نشان میدهد. مقایسة نتایج آنالیز نمونههای محوطة گوهرتپه با نتایج آنالیز سه محوطة دیگر (خارج از ایران) نیز گویای همین امر است.