جایگاه محله جوباره در تحولات تاریخی و تأثیر آن بر بافت شهر اصفهان
جایگاه محله جوباره در تحولات تاریخی و تأثیر آن بر بافت شهر اصفهان

شهباز نوری فشارکی؛ محسن جاوری؛ محمد مرتضایی

دوره 14، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 195-218

https://doi.org/10.22059/jarcs.2020.284264.142737

چکیده
  اصفهان یکی از شهرهایی است که علیرغم فراز و نشیب‌هایش همچنان قسمت‌هایی از بافت تاریخی آن نسبتاً سالم مانده است. دو عامل اقلیمی کمی بارش و پایین بودن رطوبت نسبی از طرفی و عدم وقوع زلزله‌های مخرب از طرف ...  بیشتر
کُنش انسان و محیط در دوران اسلامیِ دشت قروه، شمال‌غربی پهنۀ سنندج-سیرجان
کُنش انسان و محیط در دوران اسلامیِ دشت قروه، شمال‌غربی پهنۀ سنندج-سیرجان

فرشته شریفی؛ محمد ابراهیم زارعی

دوره 13، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 117-139

https://doi.org/10.22059/jarcs.2020.297419.142848

چکیده
  دشت قروه در جنوب­­ شرقی استان کردستان واقع شده است و از مناطق مرتفع زاگرس محسوب می­شود. این دشت در نوار یا پهنۀ مورب سنندج-سیرجان قرار گرفته است. بارزترین ویژگی این دشت تفاوت در ساختار زمین­ شناسی ...  بیشتر
شکل‌گیری، توسعه و سقوط شهر «شاپور خواست» بر اساس داده‌های باستان‌شناختی و متون تاریخی
شکل‌گیری، توسعه و سقوط شهر «شاپور خواست» بر اساس داده‌های باستان‌شناختی و متون تاریخی

مهتاب اسلامی نسب؛ بهروز افخمی؛ حبیب شهبازی شیران

دوره 12، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 1-24

https://doi.org/10.22059/jarcs.2020.255895.142554

چکیده
  مطالعات باستان­شناختی شهرهای کهن، نقش بسزایی در شناخت چگونگی شکل­گیری، توسعه، سقوط و اضمحلال شهرها در ادوار مختلف تاریخی دارد. بنا به روایت مورخان و جغرافی­دانان اوایل دوران اسلامی (منابع قرون ...  بیشتر
بررسی و تحلیل باستان‌شناختی الگوهای استقراری دشت همدان-بهار از آغاز دوران اسلامی تا پایان دوره صفوی
بررسی و تحلیل باستان‌شناختی الگوهای استقراری دشت همدان-بهار از آغاز دوران اسلامی تا پایان دوره صفوی

محمد شعبانی؛ مریم محمدی

دوره 12، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 117-141

https://doi.org/10.22059/jarcs.2020.272876.142661

چکیده
  دشت همدان بهار یکی از مهم‌ترین کانون‌های استقرار جوامع انسانی در دوره‌های مختلف پیش از تاریخی، تاریخی و به ویژه دوران اسلامی بوده است. این دشت در سال‌های 1385 و 1388 با هدف شناسایی محوطه‌های استقراری بررسی ...  بیشتر
مطالعه و تحلیل ظروف شیشه‌ای دوران اسلامی موزه‌های هگمتانه و آرامگاه بوعلی‌سینا
مطالعه و تحلیل ظروف شیشه‌ای دوران اسلامی موزه‌های هگمتانه و آرامگاه بوعلی‌سینا

فرشته شریفی؛ محمد ابراهیم زارعی

دوره 12، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 107-123

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.267992.142633

چکیده
  صنعت شیشه‌گری از فنون و دانش‌های قدیمی در ایران پیش از اسلام بوده که در دوران اسلامی همچنان تداوم یافته ‌است. این پژوهش به مطالعۀ ظروف شیشه‌ای دوران اسلامی موزه­های هگمتانه و آرامگاه بوعلی سینا همدان ...  بیشتر
یک گورستان: کاوش تپه بیمارستان آشخانه (خراسان شمالی) از دیدگاه فرایندهای دگرگونی
یک گورستان: کاوش تپه بیمارستان آشخانه (خراسان شمالی) از دیدگاه فرایندهای دگرگونی

محسن دانا؛ علیرضا هژبری نوبری

دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، ، صفحه 83-97

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.68527

چکیده
  فرایندهای دگرگونی درباره برهم‌کنش دست‌افزارها و ساختار‌ها با محیط، اعم از طبیعی و فرهنگی بحث می‌کند. فرایندی که طی آن، از چگونگی شکل‌گیری تپه یا محوطه تا آنچه امروز به چشم می‌آید، بحث می‌شود. بررسی ...  بیشتر
ساخت و سازمان فضایی شهرهای ایران در گذار از دورۀ ساسانی به دوران اسلامی
ساخت و سازمان فضایی شهرهای ایران در گذار از دورۀ ساسانی به دوران اسلامی

ستار خالدیان؛ حسن کریمیان؛ احمد پور احمد؛ حامد مظاهریان

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 35-51

https://doi.org/10.22059/jarcs.2017.61724

چکیده
  شهرهای کهن ایران، در کنار نقش ارزشمند فرهنگی، نشان­دهندۀ جریان زندگی مردمان هستند و هر یک از قسمت­ها و فضاهای آن، بخشی از ویژگی‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، اداری و مذهبی جامعه را نشان می­دهند. ...  بیشتر
بررسی باستان‌شناسی سفال‌های دورة اسلامی محوطة باستانی نچیر خانلق ری
بررسی باستان‌شناسی سفال‌های دورة اسلامی محوطة باستانی نچیر خانلق ری

فیروز مهجور؛ محمد ابراهیمی¬نیا؛ حسین صدیقیان

دوره 3، شماره 2 ، اسفند 1390، ، صفحه 173-192

چکیده
  محوطة باستانی نچیر خانلق، واقع در بخش فشافویه شهر ری، با عرصه دست کم 11 هکتاری، یکی از محوطه‌های مهم دورة اسلامی است که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. متأسفانه بخش‌هایی از آن توسط ادوات کشاورزی ...  بیشتر
معرفی دوازده گونه از آرایه‌های گچی در تزئینات معماری دوران اسلامی ایران 
 براساس شگردهای فنّی و جزئیات اجرایی
معرفی دوازده گونه از آرایه‌های گچی در تزئینات معماری دوران اسلامی ایران براساس شگردهای فنّی و جزئیات اجرایی

احمد صالحی کاخکی؛ حسام اصلانی

دوره 3، شماره 1 ، شهریور 1390، ، صفحه 89-1069

چکیده
  براساس مطالعات میدانی و بررسی‌های مقدّماتی آزمایشگاهی بر روی آثار تزئینی گچی در ایران دوران اسلامی، مشخص گردید که کمینه 12 گونة مختلف از تزئینات، گچی وجود دارند که در هرگونه، جزئیات فنی به‌کار گرفته ...  بیشتر