ایمان خسروی؛ رضا مهرآفرین؛ سید رسول موسوی حاجی
چکیده
نقش برجسته های صخرهای همواره در طول تاریخ، یکی از مهم‌ترین رسانه های تبلیغاتی برای عموم بوده است. استفاده از این رسانۀ مهم، در دوران هخامنشیان از اهمیت ویژه ای برخوردار بود که نقش برجسته ...
بیشتر
نقش برجسته های صخرهای همواره در طول تاریخ، یکی از مهم‌ترین رسانه های تبلیغاتی برای عموم بوده است. استفاده از این رسانۀ مهم، در دوران هخامنشیان از اهمیت ویژه ای برخوردار بود که نقش برجسته ها و کتیبه های بیستون، مصداق عینی آن است. این روند در دوران پارت نیز همچنان ادامه یافت تا آنکه در دوران ساسانی چه از نظر پرداختن به جزئیات هنری و چه از نظر محتوا و همچنین از نظر کمی، به دوام و قوام کامل رسید؛ اما شخصیت شناسی در نقش برجسته های ساسانی به دلیل استفاده از الگوهای مشابه موضوعی در بین پادشاهان مختلف این سلسله و نیز عدم وجود کتیبه در اکثر این نقوش، همواره دچار نقصان فراوان و محل مناقشه بین پژوهشگران بوده است. در این پژوهش که بر اساس هدف از نوع تحقیقات بنیادی و بر اساس ماهیت و روش از نوع تحقیقات تاریخی است، سعی گردید تا به مددِ قرائن تاریخی، شواهد چهره شناسی و مطالعات نشانه شناسی، هویت واقعی یکی از شخصیت های حاضر در نقش برجستۀ تاق بزرگ بستان-که به غلط «اهورامزدا» معرفی شده است- روشن گردد. بر این اساس، مهم‌ترین پرسشی که مقاله حاضر درصدد پاسخ گفتن به آن است این است که «شخصیت مورد نظر در نقش برجستۀ تاق بزرگ بستان کیست؟». فرضیۀ متناظر با این پرسش نیز چنین است: شخصیت مورد نظر در نقش برجستۀ تاق بزرگ بستان، با استناد به قرائن تاریخی و متون مذهبی، شواهد چهرهشناسی و نشانه شناسی، «ایزد بهرام» است و نه اهورامزدا.
