عبدالکریم عطارزاده
چکیده
انقلاب صنعتیِ غرب، سبب شد صنایع دستی ایران به‌تدریج از میدان رقابت خارج شود. این تغییر وضعیت یکسان نبود. فلزکاری با ویژگیهای متنوع، در رویارویی با پدیدة انقلاب صنعتی به‌صورت یکسان تحت تأثیر قرار نگرفت. ...
بیشتر
انقلاب صنعتیِ غرب، سبب شد صنایع دستی ایران به‌تدریج از میدان رقابت خارج شود. این تغییر وضعیت یکسان نبود. فلزکاری با ویژگیهای متنوع، در رویارویی با پدیدة انقلاب صنعتی به‌صورت یکسان تحت تأثیر قرار نگرفت. پرسش پژوهش حاضر این است که تحولات صنعتی اروپا سبب ایجاد تغییرات در کدامیک از ویژگیهای تزیینی، فرمی، تکنیکی و ساختاری فلزکاری سنتی ایران شده است؟ شناخت شاخصه‌های اصیلِ فلزکاری ایران و تمیز آن از هنرصنعت غرب، ضرورت تحقیق را دوچندان می‌کند. هدف تحقیق شناخت مؤلفه‌های تأثیرگذار و احیای شاخصه‌های کم‌توان شدة فلزکاری سنتی و رقابت مجدد در این حوزه است. روش گردآوری داده‌ها تصاویر موجود در کتابها و اسناد و بررسی آثار موزه‌ها و مجموعه‌های خصوصی بود. روش تحقیق نیز مطالعه و وصف مدارک قبل و بعد از دورة ایجاد تحول (دورة ناصرالدین‌شاه به بعد) از نقطه نظر جنس، تزیین، مهارتهای هنری، نقش و نگارها و غیره بود. مطالعات نتیجه منجر به این شد که فلزکاریِ ایران قبل از تحولات صنعتی غرب، با تغییراتی در دورة بعد از انقلاب صنعتی نیز ادامه داشته است. این تغییرات بیشتر بر روی کاربرد، جنس و تنوع تولیدِ محصولات فلزی گذشته ایجاد شده، به این ترتیب که تزیین، نقش و کارکرد آنها، و نهایتاً بازار کار و اقتصاد صنایع دستی را دچار ضعف کرده است. ضمن اینکه در مواردی به تنوع ساخت و پرداخت صنایع دستی فلزی، بیش از پیش کمک کرده است.
