علی دانشی؛ نصیر اسکندری
چکیده
دشت رودبارجنوب و ارتفاعات پیرامون آن در جنوب شرق ایران از دیرباز بهواسطه اقلیم مناسب دارای قابلیتهای فراوان جهت استقرار جمعیتهای انسانی بوده است. بررسیهای باستانشناسی دشت رودبار جنوب بهعنوان ...
بیشتر
دشت رودبارجنوب و ارتفاعات پیرامون آن در جنوب شرق ایران از دیرباز بهواسطه اقلیم مناسب دارای قابلیتهای فراوان جهت استقرار جمعیتهای انسانی بوده است. بررسیهای باستانشناسی دشت رودبار جنوب بهعنوان بخش مهمی از پژوهشهای باستانشناسی صورت گرفته در حوزه فرهنگی هلیلرود در محدودهای به وسعت بیش از 6000 کیلومترمربع انجامشده که از میان آثار شناساییشده، 53 محوطه آن متعلق به دوره مسسنگی بوده است. رودخانه دائمی هلیلرود و دشت حاصلخیز رودبار جنوب، مهمترین عوامل مؤثر در شکلگیری نوع الگوی استقراری محوطههای مسسنگی این حوزه بوده است. الگوی اصلی پراکنش محوطهها در این دوره، الگویی خوشهای در کنار هلیلرود و شاخههای فرعی آن در بستر دشت رودبار و مناطق پای کوهی و میانکوهی است. با توجه به شواهد موجود ازجمله موقعیت مکانی، وسعت، میزان و تراکم آثار سطحی میتوان این محوطهها را به استقرارهای دائم یا موقت نسبت داد. بامطالعه گونههای سفالی بهدستآمده از این محوطهها و مقایسه آن با سفالهای تپه یحیی و تل ابلیس و محطوط آباد میتوان توالی و تداوم استقرارها را در مراحل مختلف دوره مسسنگی مشاهده کرد. ارتباط دشت رودبار با مراکزی چون دره بردسیر (تلابلیس)، دشت صوغان (تپه یحیی) و دشت جیرفت (محطوط آباد) موجب شکلگیری فرهنگهای مشترک و برهمکنشهای فرهنگی متقابل در این دوره بوده است. این مقاله تلاش دارد ضمن معرفی استقرارهای دوره مسسنگی دشت رودبارجنوب، با بهرهگیری از سیستم اطلاعات جغرافیایی (جیآیاس) به بازسازی و تحلیل الگوی استقراری این دوره بپردازد.