محسن دانا؛ علیرضا هژبری نوبری
چکیده
فرایندهای دگرگونی درباره برهمکنش دستافزارها و ساختارها با محیط، اعم از طبیعی و فرهنگی بحث میکند. فرایندی که طی آن، از چگونگی شکلگیری تپه یا محوطه تا آنچه امروز به چشم میآید، بحث میشود. بررسی ...
بیشتر
فرایندهای دگرگونی درباره برهمکنش دستافزارها و ساختارها با محیط، اعم از طبیعی و فرهنگی بحث میکند. فرایندی که طی آن، از چگونگی شکلگیری تپه یا محوطه تا آنچه امروز به چشم میآید، بحث میشود. بررسی این فرایندها و شناخت آنها به باستانشناس کمک میکند تا بتواند تغییرات مواد فرهنگی درروند کاوش را بهتر درک نماید و تفسیر واقعیتری نسبت به این مواد داشته باشد. چراکه برخی از این عوامل دگرگونی میتوانند بر ماهیت مواد فرهنگی، مکان قرارگیری آنها و تغییر شکل ظاهری آنها تأثیر مستقیم و یا غیرمستقیم داشته باشند. در این پژوهش تلاش شده است با بهرهگیری از فرایندهای دگرگونی به تفسیر مواد فرهنگی حاصل از کاوش نجاتبخشی گورستان تپه بیمارستان آشخانه پرداخته شود. گورستان تپه بیمارستان بر روی تپهای طبیعی در حاشیه جنوبی شهر آشخانه قرار دارد. هدف از کاوش در تپه بیمارستان نجات دادههای فرهنگی آن پیش از تسطیح کامل آن بود. این گورستان نخست در دوران پیشازتاریخی عصر آهن بهعنوان گورستان استفاده میشد و بار دیگر در دوران اسلامی نیز بهمنظور دفن مُردگان مورداستفاده قرار گرفت. به همین علت بسیاری از گورهای عصر آهن تخریبشده و فقط حجم انبوهی از قطعات سفالهای شاخص عصر آهن در کاوش به دست آمد. سفالهای بهدستآمده از این گورستان با فرهنگهای شمال مرکز و شمال غرب ایران از یکسو و سفالهای فرهنگ داهستان کهن در جنوب غرب ترکمنستان شباهتهای فراوانی را نشان میدهد. بررسی جزئیتر این سفالها و مقایسههای سفالی انجامشده دو دوره از عصر آهن را مشخص کرد.