بررسی گورآوندهای دوره ساسانی شمال ایران (ظروف فلزی) حاصل از کاوش های علمی باستان شناسی
بررسی گورآوندهای دوره ساسانی شمال ایران (ظروف فلزی) حاصل از کاوش های علمی باستان شناسی

سهیل احمدی واستانی؛ جبرئیل نوکنده؛ مصطفی ده پهلوان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 آذر 1401

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.337911.143082

چکیده
  فاصله زمانی بین قرن سوم تا ششم میلادی (دوره ساسانی) ازنظر باستان‌شناسی و بررسی تحولات و دگرگونی‌های فرهنگی فلات ایران از اهمیت بسیار برخوردار است. در این دوره ساخت و استفاده از اشیای فلزی، خصوصاً فلزات ...  بیشتر
نقوش انسانی گچ‌بری‌های نویافته بیشاپور
نقوش انسانی گچ‌بری‌های نویافته بیشاپور

مصیب امیری

دوره 14، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 1-20

https://doi.org/10.22059/jarcs.2022.336829.143077

چکیده
  فعالیت‌های باستان‌شناسی دو دهة اخیر در بیشاپور منجر به آشکار شدن سازه‌های معماری، گچ‌بری‌ها، مهرها و دیگر آثار از این محوطة ارزشمند شده است. این شهر که از نخستین شهرها و پایتخت‌های ساسانی است خود ...  بیشتر
نگاهی به مساله رنگ‌آمیزی و کاربرد رنگ در سنگ‌نگاره‌های ساسانی
نگاهی به مساله رنگ‌آمیزی و کاربرد رنگ در سنگ‌نگاره‌های ساسانی

نگین میری

دوره 14، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 155-181

https://doi.org/10.22059/jarcs.2021.324008.143022

چکیده
  ساسانیان در دوران شاهنشاهی خود بیش از سی سنگ‌نگاره ایجاد کردند که بیشتر آنها در پارس، خاستگاه دینی و سیاسی ایشان قرار داشت. سنگ‌نگاره‌های ساسانی تاکنون از منظرهای گوناگونی چون شاخصه‌های فنی، نمادگرایی، ...  بیشتر
نکاتی پیرامون دیسک مرمری ساسانی موجود در موزه هنر کلیولند آمریکا
نکاتی پیرامون دیسک مرمری ساسانی موجود در موزه هنر کلیولند آمریکا

پرستو مسجدی خاک؛ مصطفی خزایی کوهپر

دوره 13، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 215-232

https://doi.org/10.22059/jarcs.2021.280949.142715

چکیده
  در بین اشیاء هنری دوره ساسانی، دیسکی مرمری در موزه هنر کلیولند وجود دارد که تاریخ ورود آن را سال 1963 میلادی ثبت کرده­اند. در ارتباط با نقش فرد حک‌شده روی دیسک، در اطلاعات ثبت‌شده موزه کلیولند با توجه ...  بیشتر
استراتژی نظامی در امپراتوری ساسانی
استراتژی نظامی در امپراتوری ساسانی

احسان خونساری نژاد؛ سید مهدی موسوی کوهپر؛ سرور خراشادی

دوره 13، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 45-42

https://doi.org/10.22059/jarcs.2020.303502.142882

چکیده
  بحث در ارتباط با برنامه­ ریزی، اجرای صحیح و کارآمدی استراتژی­ های یک حکومت، همچون تعریف واژۀ استراتژی کار بسیار دشواری است. داشتن قوای نظامی نیرومند و بهره‌مندی از انواع جنگ‌افزارهای کارآمد و روزآمد، ...  بیشتر
بررسی نقش مایه ها و کتیبه های تعدادی از مهرهای ساسانی موزه بوعلی سینا همدان
بررسی نقش مایه ها و کتیبه های تعدادی از مهرهای ساسانی موزه بوعلی سینا همدان

فریبا شریفیان؛ کتایون فکری پور؛ آزاده حیدرپور

دوره 12، شماره 1 ، اردیبهشت 1399، ، صفحه 161-178

https://doi.org/10.22059/jarcs.2020.260783.142591

چکیده
  مهرها یکی از یافته‌های مهم باستانی هستند که اطلاعات بسیار وسیع و موثقی را در خصوص نام ­جای­ های جغرافیایی و اسامی خاص و مناصب شغلی در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهند. استفاده از مهر در دوره ساسانی تنها ...  بیشتر
تحلیل نتایج کاوش‌های باستان شناسی معدن نمک چهرآباد
تحلیل نتایج کاوش‌های باستان شناسی معدن نمک چهرآباد

ابوالفضل عالی؛ توماس اشتولنر؛ بهمن فیروزمندی شیره جین

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، ، صفحه 191-210

https://doi.org/10.22059/jarcs.2019.73118

چکیده
  معدن نمک چهرآباد یکی از  معدود معادن نمک باستانی دنیا و تنها معدن نمک شناسایی شده در ایران است که شواهد و مدارکی از استخراج نمک در یک محدوده زمانی طولانی از حدود 500 پیش  از میلاد تا عصر معاصر را داراست. ...  بیشتر
ساختار بصری مشروعیت در آثار ساسانی و بیزانس
ساختار بصری مشروعیت در آثار ساسانی و بیزانس

غزاله ایرانی ارباطی؛ محمد خزایی

دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، ، صفحه 1-18

https://doi.org/10.22059/jarcs.2018.68504

چکیده
  مفهوم مشروعیت در حکومت دینی ساسانی بر مبنای فرّه شکل‌گرفته و شاه را به اقتدار دنیوی و معنوی رسانده ‌است. فرّه نیرویی است ایزدی که به‌واسطه ارتباطات حکومتی، وارد امپراتوری بیزانس نیز گردیده و درنهایت ...  بیشتر
مطالعه‌ی تطبیقی نگارههای باستانی کوه خواجه زابل و شهر گور فیروزآباد
مطالعه‌ی تطبیقی نگارههای باستانی کوه خواجه زابل و شهر گور فیروزآباد

غلامرضا رحمانی؛ احمد چایچی امیر خیز؛ محمد مکاری

دوره 9، شماره 2 ، دی 1396، ، صفحه 43-56

https://doi.org/10.22059/jarcs.2018.240138.142467

چکیده
  نمونه­های اندکی از هنر نقاشی دیواری از دوره‌های اشکانی و ساسانی برجای ‌مانده است و در این میان تعداد نمونه‌های موجود در ایران امروزی بسیار کمتر است اما همین نمونه­های انگشت‌شمار، نقشی مهم و اساسی ...  بیشتر
تأملی در برخی نقش‌مایه‌های نمادین حیوانی بر مُهرها و گِل‌مهرهای ساسانی (نمونه‌های مورد پژوهش: مُهرها و گِل‌مهرهای ساسانی موزۀ مقدم)
تأملی در برخی نقش‌مایه‌های نمادین حیوانی بر مُهرها و گِل‌مهرهای ساسانی (نمونه‌های مورد پژوهش: مُهرها و گِل‌مهرهای ساسانی موزۀ مقدم)

مصطفی ده پهلوان؛ محمد قنواتی هندیجانی

دوره 7، شماره 2 ، دی 1394، ، صفحه 47-67

https://doi.org/10.22059/jarcs.2015.57747

چکیده
  یک دسته از مواد فرهنگی دورۀ ساسانی که اطلاعات فراوانی در اختیار ما قرارمی‌دهند،  مهرها و گل­مهرها هستند. در موزۀ مقدم دانشگاه تهران تعدادی مهر و گل­­مهر مربوط به دوره­های مختلف وجود دارد که ...  بیشتر
بازنگری و تأملی در نقش برجستة محو شدة پادشاه ساسانی در نقش رستم 5
بازنگری و تأملی در نقش برجستة محو شدة پادشاه ساسانی در نقش رستم 5

میرزا محمد حسنی

دوره 6، شماره 2 ، اسفند 1393، ، صفحه 21-37

https://doi.org/10.22059/jarcs.2015.54170

چکیده
  نقش رستم مرودشت با هشت نقش­برجستة ساسانی، از مکان‌هایی است که مجموعة کاملی از یادمان‌های دورۀ ساسانی را شامل می‌شود. هفت نقش از هشت نقش­برجستة موجود، با توجه به سلامتی نسبی بارها بررسی شده‌اند. ...  بیشتر
بازشناسی جایگاه بندر باستانی مهروبان در خلیج فارس و گاهنگاری اولیه آن بر پایه کاوش باستان شناختی و مطالعات متون نوشتاری
بازشناسی جایگاه بندر باستانی مهروبان در خلیج فارس و گاهنگاری اولیه آن بر پایه کاوش باستان شناختی و مطالعات متون نوشتاری

محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار؛ محمد مرتضایی

دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 13-31

https://doi.org/10.22059/jarcs.2013.32117

چکیده
  مدارک باستان شناختی در دوره اسلامی نشان از ارتباطات تجاری و رونق بازرگانی در خلیج فارس دارد. این ارتباطات بدون شک بر پایه ساختارهایی است که از دوره ساسانیان در منطقه وجود داشته است. یکی از مهم‌ترین بنادر ...  بیشتر
طبقه‌بندی و گونه‌شناسی سفالی‌های ساسانی- اسلامی بیشاپور
 مطالعه موردی: سفال‌های فصل نهم کاوش
طبقه‌بندی و گونه‌شناسی سفالی‌های ساسانی- اسلامی بیشاپور مطالعه موردی: سفال‌های فصل نهم کاوش

مصیب امیری؛ سید مهدی موسوی کوهپر؛ فرهنگ خادمی ندوشن

دوره 4، شماره 1 ، شهریور 1391، ، صفحه 1-32

https://doi.org/10.22059/jarcs.2012.35374

چکیده
  کاوش‌های باستان شناختی شهر تاریخی بیشاپور از سال 1319 خورشیدی به همت بخش آسیایی موزه‌ لوور آغاز شد و از آن به بعد به دست هیئت‌های ایرانی ادامه پیدا کرد. در دهه اخیر نیز طی دو فصل کاری در سال‌های ...  بیشتر
چهار تاقی میل‌میله‌گه؛ آتشکده‌ای از دورة ساسانی
چهار تاقی میل‌میله‌گه؛ آتشکده‌ای از دورة ساسانی

یوسف مرادی

دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1388، ، صفحه 155-183

چکیده
  چهارتاقی نویافتة میل‌میله‌گه یکی از آتشکده‌های دورة ساسانی است که همانند بسیاری از آتشکده‌های آن زمان با مصالح لاشه سنگ و ملات گچ ساخته شده است. این چهارتاقی که هستة اصلی باقیمانده از بنای بزرگتری ...  بیشتر