حنان بحرانی پور؛ مژگان خان مرادی
چکیده
زرندیه در استان مرکزی و در حاشیه ی شمال غربی فلات مرکزی قرار دارد. این منطقه تا اواخر دهه ی 1380 خورشیدی از نظر پژوهش های باستانشناختی منطقه ای تقریباً کم شناخته بود. در سال1387 بررسی این شهرستان ...
بیشتر
زرندیه در استان مرکزی و در حاشیه ی شمال غربی فلات مرکزی قرار دارد. این منطقه تا اواخر دهه ی 1380 خورشیدی از نظر پژوهش های باستانشناختی منطقه ای تقریباً کم شناخته بود. در سال1387 بررسی این شهرستان با هدف شناسایی مکان های باستانی، شناسایی عوامل تأثیرگذار در شکلگیری استقرارها و برهمکنش های فرهنگی با مناطق همجوار صورت گرفت. تعداد، نوع و وسعت محوطه ها، ارتباط زمانی و مکانی بین استقرارها، بسط و گسست استقرارها در دوران مختلف از جمله پرسشهای بنیادین این برنامهی میدانی بود. در نتیجهی این بررسی که هم دشت و هم مناطق کوهستانی را در بر می گرفت، 99 اثر تاریخی که به دورهی مس و سنگ تا دوران اسلامی متأخر قابل تاریخ گذاری هستند، شناسایی گردید. این آثار شامل محوطه های بزرگ، تپه، مسجد، امامزاده، پل، آب انبار، یخچال، کاروانسرا، قلعه، حمام و کبوترخانه است که هم در دشت زرندیه و هم در دامنه های کوه خرقان کشف شدند. قدمت کهنترین استقرارهای شناسایی شده به دورهی مس و سنگ میرسد. محوطه هایی از دوران مفرغ و آهن نیز شناسایی گردید. در دوران تاریخی تعداد محوطه ها کاهش مییابد. با این حال بیشترین فراوانی آثار به دوران اسلامی تعلق دارد. در دوران اسلامی با ایجاد شهر و روستاهای بزرگ و کوچک و همچنین با ساخت بناهای مختلف با کاربری های متفاوت مواجه هستیم. بررسی صورت گرفته نشان می دهد که آثار شناسایی شده عمدتاً در دشت شکل گرفته اند.