محبوبه عباس آبادی عربی؛ یاسین صدقی؛ سید ایرج بهشتی؛ اکبر عابدی
چکیده
در پژوهش حاضر سعی شده است تا با بررسی و مطالعهی پتروگرافی ده قطعه از سفالینههای لعابدار مربوط به دوران اسلامی مکشوفه از شهر تاریخی بلقیس اسفراین، به بررسی تفاوتها و شباهتهای ساختاری ...
بیشتر
در پژوهش حاضر سعی شده است تا با بررسی و مطالعهی پتروگرافی ده قطعه از سفالینههای لعابدار مربوط به دوران اسلامی مکشوفه از شهر تاریخی بلقیس اسفراین، به بررسی تفاوتها و شباهتهای ساختاری براساس فازهای موجود، شناخت مواد خام اولیه و اجزاء معدنی و در نهایت تا حد ممکن به شناخت منشاً آنها باتوجه به مقایسه خاک مورد استفاده در ساخت سفالها و زمینشناسی منطقه پرداخته شود. برای این منظور از روش آنالیز مقاطع نازک پتروگرافی و مطالعه آنها با استفاده از میکروسکوپ پلاریزان نوری عبوری استفاده گردید، که در بررسی و تحلیل نتایج حاصل از مطالعه مقاطع نازک مشخص شد تمامی آثار از نظر ساختاری و ترکیب مشابه یکدیگر و دارای بافت سیلتی ریزبلور هستند و تنها یک قطعه از آنها (کد 216) دارای بافت ناهمگن است اما از نظر ساختار کانیشناسی دارای منشأیی همسان با دیگر قطعات را دارا هست. این سفالها دارای ساختاری مشابه و همچنین دارای منابع خاک یکسانی هستند. در اینبین تنها قطعهی سفالی زرینفام (کد 1) مورد مطالعه از نظر ساختاری و ترکیب متفاوت از دیگر سفالها بوده که میتوان آن را یک نمونه متفاوت و احتمالاً وارداتی به منطقه درنظر گرفت. همچنین در کاوشهای باستانشناسی شهر بلقیس کورههای سفالپزی، سهپایههای سفالی و نیز توپیهای کوره کشف شده است، که نشاندهندهی تولید سفال و بومی بودن این صنعت در آن را دلالت دارد