جواد حسین زاده ساداتی؛ حسن فاضلی نشلی؛ مصطفی منتظرظهوری؛ شهره زارع
چکیده
ژنتیکباستانشناسی یکی از علوم میانرشتهایست که در چند سال اخیر نقش کلیدی در روشن شدن بسیاری از مسائل باستانشناسی، بهویژه مسائل مرتبط با فرآیند اهلی شدن داشته است. از آنجایی ...
بیشتر
ژنتیکباستانشناسی یکی از علوم میانرشتهایست که در چند سال اخیر نقش کلیدی در روشن شدن بسیاری از مسائل باستانشناسی، بهویژه مسائل مرتبط با فرآیند اهلی شدن داشته است. از آنجایی که بز نقش کلیدی در اقتصاد معیشتی جوامع انسانی داشته که در زیستبومهای مختلف زندگی میکرده است، یکی از گونههای اهلی است که بیشتر از سایر گونهها، مطالعات ژنتیکباستانشناسی روی آن انجام شده است. از این رو وضعیت اهلی شدن و گسترش این حیوان در مناطق مختلف جهان روشنتر است. پژوهش حاضر با استفاده از روشها و رویکردهای دانش ژنتیکباستانشناسی و دی ان ای باستانی، ده نمونه از بزهای مورد بهرهبرداری جوامع نوسنگی دشت‌های کاشان و قزوین را بررسی و رابطۀ نیایی آنها با یکدیگر و با جمعیتهای بزهای اهلی و وحشی امروزی را معین کرده است. تحلیلها نشان میدهد که این نمونههای باستانی رابطۀ فیلوژنتیکی نزدیکی با جمعیت وحشی A دارند که امروزه در جنوب شرق ترکیه زندگی میکنند؛ از این رو، شواهد ژنتیکی نشان میدهد که جوامع نوسنگی دشت‌های کاشان و قزوین در حدود 7500 سال پیش، از بزهای اهلی بهرهبرداری میکردهاند که به احتمال بسیار یک یا دو هزار سال پیشتر در جنوب شرق ترکیه اهلی شده بودند.
