سجاد علی بیگی؛ شکوه خسروی
دوره 1، شماره 1 ، شهریور 1388، ، صفحه 85-108
چکیده
مطالعه و درک ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جوامع عصر آهن، یکی از جنبه‌های مهم مطالعات باستان شناسی این دوره به شمار می‌رود. تاکنون پژوهشهای باستان شناختی عصر آهن ایران تا حدّ زیادی به مطالعه ...
بیشتر
مطالعه و درک ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جوامع عصر آهن، یکی از جنبه‌های مهم مطالعات باستان شناسی این دوره به شمار می‌رود. تاکنون پژوهشهای باستان شناختی عصر آهن ایران تا حدّ زیادی به مطالعه و مقایسة گونه شناختی یافته‌های حاصل از کاوش در گورستانهای این دوره پرداخته و کمتر توجّهی به مطالعه و بازسازی جنبه‌های گوناگون ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جوامع این دوره شده است. آگاهیهای باستان شناختی ما از عصر آهن ایران تا حدّ زیادی برپایة کاوش در گورستانهای این دوره استوار است و در این میان، توجّه چندانی به داده‌های ارزشمند محوطه‌های استقراری نشده است. بیشتر پژوهشگران تا به امروز مردمان عصر آهن ایران را جوامعی فاقد ساختارها و نهادهای سازمان یافتة اداری و سیاسی تلقّی نموده و به صِرف شمار اندک محوطه‌های استقراری مردمان این دوره را دامدارانی کوچرو معرّفی نموده‌اند. مطالعه، تفسیر و تحلیل یافته‌های حاصل از کاوش در محوطه‌های استقراری این دوره در مرکز فلات ایران، افقی نوین دربارة حضور نهادهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و وجود سازمان یافتگی‌هایی را در این میان بر ما آشکار ساخته است. کشف چند قطعه سفال خاکستری با نقش مهر استوانه‌ای در کنار شواهدی چون مهرها، توکن‌های گچی، خمره‌های بزرگ سفالی و بقایای پلمپ در خمره در میان انباری و فضاهایی با کاربری ویژه در محوطه‌های بزرگ و مهم استقراری عصر آهن، شواهدی از سازمان یافتگی‌های اقتصادی ـ اجتماعی به ویژه در ارتباط با امور کشاورزی و فعّالیّت‌های مربوط به آن در اختیار قرار می‌دهد.
